Μισταρβίμ: Οι κατάσκοποι με τη διπλή ζωή

Δεκατρείς Ιουλίου. Στην παραλιακή Ζώνη Ασφαλείας Αλ Μαουάσι στη Γάζα, η οποία χαρακτηρίστηκε τέτοια για να χρησιμεύει ως καταφύγιο για αμάχους, ένας ζητιάνος περιφέρεται μπροστά από ένα κτίριο ζητώντας βοήθεια από τους περαστικούς. Στη γωνία ένας νεαρός άντρας κάθεται μπροστά από ένα κασόνι με λίγα φρούτα και περιμένει να πουλήσει την πραμάτεια του.

Ενα αυτοκίνητο σταματά, τρεις άντρες βγαίνουν από μέσα και κατευθύνονται στο κτίριο. Κανένας δεν προσέχει ποιοι είναι και τι υπάρχει εκεί. Αμέσως, ο ζητιάνος απομακρύνεται, ο πωλητής κάνει πως μαζεύει απογοητευμένος τα φρούτα του και φεύγει κι αυτός.

Σε λίγη ώρα ακούγεται ο ήχος των μαχητικών και το κτίριο τινάζεται στον αέρα.

Οκτώ βόμβες συνολικού βάρους σχεδόν ενός τόνου εξαφανίζουν το οικοδόμημα αφήνοντας στη θέση του έναν βαθύ κρατήρα. Το Ισραήλ ανακοινώνει μετά πως ο διαβόητος στρατιωτικός ηγέτης της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, ο άνθρωπος που σχεδίασε τις φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου και θεωρούνταν ειδικός στις μεταμφιέσεις, διαλύθηκε στο χτύπημα.

Αυτή τη φορά ήταν η σειρά των άλλων μεταμφιεσμένων να κερδίσουν το παιχνίδι: του ζητιάνου, του πωλητή φρούτων και άλλων, που οι Ισραηλινοί ίσως να μην αφήσουν να διαρρεύσουν οι ρόλοι τους ποτέ.

Από το 1947 έως σήμερα.

Οι Μισταρβίμ, όπως ονομάζονται, είναι ίσως η πιο ιδιαίτερη μονάδα πρακτόρων. Παγκοσμίως.

Το όνομα σημαίνει «αυτοί που θέλουν να περνιούνται για Αραβες». Οι δε επιχειρήσεις τους, θεατρικές όπως η πιο πάνω ή θεαματικές όπως εκείνη στο νοσοκομείο «Ιμπν Σίνα» στην Τζενίν τον Ιανουάριο, όταν δώδεκα από αυτούς είχαν μεταμφιεστεί σε γιατρούς, νοσοκόμες και ασθενείς και μέσα σε δέκα λεπτά εκτέλεσαν τρία στελέχη της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ, με την επιχείρηση να καταγράφεται από τις κάμερες ασφαλείας και να κάνει τον γύρο του κόσμου, είναι πάντα προσεκτικά σχεδιασμένες.

Αυτοί οργάνωσαν τον Ιούλιο την εξίσου εντυπωσιακή επιχείρηση που οδήγησε στην απελευθέρωση από τον Στρατό τεσσάρων ομήρων στη Γάζα.

Η μαεστρία με την οποία λειτουργούν οφείλεται στις ικανότητες που ανέπτυξαν και τελειοποίησαν τα τελευταία 77 χρόνια, από τον Νοέμβριο του 1947, όταν στρατολογήθηκαν από την εβραϊκή αντίσταση οι πρώτοι, όλοι Εβραίοι τους οποίους αραβικές χώρες είχαν αρχίσει να απελαύνουν πριν καν ιδρυθεί το Ισραήλ.

Για την ακρίβεια όμως, η ιδέα συνελήφθη το 1943 και οι πρώτες αποστολές τους σχεδιάστηκαν από τους Βρετανούς. Αφορούσαν τη συλλογή πληροφοριών από τους Αραβες για τη δράση των Γερμανών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα, δεκαετίες μετά, οι Μισταρβίμ, οι οποίοι ας σημειωθεί ότι είναι κατανεμημένοι σε διάφορες υπηρεσίες του Στρατού, της Αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών  (της Μοσάντ και της Σιν Μπετ), ζουν και δρουν ενίοτε για μεγάλα χρονικά διαστήματα εντός της Δυτικής Οχθης και της Γάζας, αφού περάσουν μια ειδική δεκαπεντάμηνη μεταμόρφωση που αφορά όχι μόνο την τέλεια εκμάθηση της διαλέκτου των Παλαιστινίων – οι πλείστοι ούτως ή άλλως την ξέρουν ή ξέρουν άπταιστα αραβικά –, αλλά και την υιοθέτηση μιας νέας ταυτότητας: μαθαίνουν να σκέφτονται όπως οι Αραβες, ξέρουν ακόμα και το παραμικρό στοιχείο που αφορά την κουλτούρα, τις συνήθειες και τη συμπεριφορά, ξέρουν κοντολογίς πολύ περισσότερα από ό,τι πολλοί Αραβες. Ενίοτε γίνονται και οι απαιτούμενες αλλαγές σε χαρακτηριστικά τους.

Δρουν όμως και στο εξωτερικό, όπου διεισδύουν σε τοπικές κοινότητες Παλαιστινίων, ακόμα και σε ομάδες εξτρεμιστών, και αποσπούν πληροφορίες για τη δράση και τα σχέδιά τους. Οι ματαιώσεις τρομοκρατικών επιθέσεων τόσο εντός όσο και εκτός του Ισραήλ οφείλονται συχνότατα στη δική τους δράση και στην ικανότητά τους να ζουν διπλή ζωή και να αναπτύσσουν μια δεύτερη προσωπικότητα.

Σταυροδρόμι κατασκοπείας.

Ενα από τα μέρη στα οποία φέρονται να δραστηριοποιούνται έντονα είναι και η Κύπρος, η οποία τα τελευταία ειδικά χρόνια είδε τον κίνδυνο από την ισλαμιστική τρομοκρατία να πολλαπλασιάζεται κυρίως λόγω της άφιξης μεγάλου αριθμού Σύρων, στην πλειονότητά τους σουνιτών από το ριζοσπαστικοποιημένο Χαλέπι.

Παράλληλα, η Κύπρος είδε και την εβραϊκή της κοινότητα να μεγαλώνει με ραγδαίους ρυθμούς, κάτι που αύξησε και τον κίνδυνο για την ομάδα αυτή. Εάν σε αυτό προσθέσει κανείς και την έντονη δραστηριότητα του Ιράν στην περιοχή αλλά και τους δεσμούς της Τουρκίας με εξτρεμιστές, καθίσταται σαφές ότι η Κύπρος είναι μια περιοχή η οποία χρήζει ειδικής προσοχής.

Για να καταλάβει κανείς πόσο, αρκεί απλώς να επισημανθεί ότι σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις στο πρόσφατο παρελθόν αποτράπηκαν σχέδια επιθέσεων και πολλαπλών δολοφονιών ενάντια όχι μόνο σε εβραϊκά αλλά και σε άλλα δυτικά συμφέροντα.

Αλλωστε η Κύπρος πάντα ήταν σταυροδρόμι κατασκοπείας.

Πέρα από τα φανερά, τα εκεί συστήματα των Βρετανών τα οποία καλύπτουν την περιοχή της Μέσης Ανατολής, τα αεροδρόμια της Κύπρου από τη δεκαετία του ’60 ήδη ήταν το πιο βολικό και γρήγορο πέρασμα από τον έναν κόσμο στον άλλον.

Παλαιότερα, διπλωμάτες και επιχειρηματίες περίμεναν τους συναδέλφους τους με δεύτερα διαβατήρια στο αεροδρόμιο στην Κύπρο για τη μετάβαση από και προς το Ισραήλ σε και από διάφορες αραβικές χώρες. Και στους πρώτους και στους δεύτερους η διπλωματία και το εμπόριο δεν ήταν η βασική ιδιότητα αρκετών.

Η παράδοση παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας συνεχίζεται, με την Κύπρο να είναι κοινό μυστικό ότι διαδραματίζει αναπόφευκτα ως η εγγύτερη ελεύθερη χώρα βασικό ρόλο στον τομέα αυτόν. Αυτές δε τις μέρες, περισσότερο από ποτέ.