Εξαήμερη εργασία για να μη χάσουμε την πρωτιά σε εργάσιμο χρόνο στην Ευρώπη

Εργασιακός χειμώνας στην καρδιά του καλοκαιριού περιμένει χιλιάδες εργαζόμενους καθώς τον Ιούλιο κάνει την επίσημη εμφάνισή της η εξαήμερη εργασία. Έξι χρόνια από το τέλος του εφιάλτη των μνημονίων η κυβέρνηση βάζει σταδιακά τέλος στο πενθήμερο κοπιάροντας το μοντέλο που έπεσε στο τραπέζι από τους δανειστές μας στο πρώτο μνημόνιο αλλά ποτέ δεν εφαρμόστηκε.

Από την 01/07/2024, επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες βάρδιες θα μπορούν να ζητούν από τους εργαζομένους τους να δουλεύουν και την 6η ημέρα, με προσαύξηση ημερομισθίου κατά 40%. Πρόκειται για την εφαρμογή της ψηφισμένης διάταξης του νόμου Γεωργιάδη για την εξαήμερη εργασία.

Ο νόμος Γεωργιάδη

Πρόκειται για την ενεργοποίηση του άρθρου 25 του νόμου 5053/23 (πρόσφατος εργασιακός νόμος Γεωργιάδη, ο οποίος όριζε με υπουργική απόφαση -113169/7421/28/12/2023- την έναρξη της 6ήμερης εργασίας για όσους εργάζονται με πενθήμερο, από την 1η Μαρτίου 2024).

Με βάση την απόφαση, όλες οι παραπάνω επιχειρήσεις για το προσωπικό τους, προκειμένου να κάνουν χρήση της έκτης μέρας της εβδομάδας, πρέπει να δηλώσουν αρχικά και υπευθύνως στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.

Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις 8 ώρες, ενώ δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο.

Οι ανωτέρω εργοδότες υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα στοιχεία των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων τους που θα απασχοληθούν κατά την έκτη ημέρα, στη δήλωση οργάνωσης του χρόνου εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους.

Πρωτιά στην εργασία, πρωτιά και στην υπερεργασία

H εν λόγω απόφαση δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Οι Έλληνες αναδεικνύονται πρωταθλητές στις ώρες εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η πρωτιά αυτή «κλειδώνει» όπως φαίνεται και για τα επόμενα χρόνια με τον ψηφισμένο νόμο της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Οι περισσότερες ώρες εργασίας κάθε εβδομάδα καταγράφηκαν (2022) στην Ελλάδα (41,0 ώρες), την Πολωνία (40,4), τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία (40,2 και οι δύο). Στον αντίποδα, οι λιγότερες ώρες εργασίας ανά εβδομάδα καταγράφηκαν στην Ολλανδία (33,2 ώρες), τη Γερμανία (35,3) και τη Δανία (35,4).

Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας είναι στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναφορικά με το ποσοστό των εργαζομένων που εργάζονται πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα.

Ειδικότερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 7% των απασχολουμένων εργάζονταν πολλές ώρες, δηλαδή 49 ώρες ή και περισσότερες την εβδομάδα, στην κύρια εργασία τους. Προφανώς στην συγκεκριμένη στατιστική δεν υπολογίζονται οι ώρες εργασίας από πιθανή δεύτερη εργασία, κάτι πολύ σύνηθες.

Εξαήμερη απασχόληση, Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας και λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ

Η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση της σχετικής λίστας των χωρών – μελών της ΕΕ με το 12,6% των εργαζομένων να δηλώνουν ότι εργάζονται για πάνω από 49 ώρες την εβδομάδα, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (10,2%) και την Κύπρο (9,7%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά υπερεργασίας καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (0,7%), τη Λιθουανία (0,8%) και τη Λετονία (1,3%).

Η εφαρμογή της εξαήμερης απασχόλησης θα συνδυαστεί με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας και τη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.

Η επιχείρηση θα μπορεί να κάνει χρήση της έκτης ημέρας της εβδομάδας, αρκεί:

• να έχει προδηλώσει στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι ανήκει στη συγκεκριμένη κατηγορία,
• να δηλώνεται, κάθε φορά που επιθυμεί να κάνει χρήση της 6ης ημέρας, εκ των προτέρων στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι η επιχείρηση παρουσιάζει ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο.

Παραδείγματα

Εργαζόμενος που εργάζεται από Δευτέρα έως Παρασκευή και εκτάκτως χρειάζεται να εργαστεί και το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, το Σάββατο θα πληρωθεί με το επιπλέον 40%, χωρίς να λάβει πρόσθετη ημέρα ανάπαυσης.

Άλλος εργαζόμενος εργάζεται από Δευτέρα έως Πέμπτη και την Παρασκευή έχει νόμιμη άδεια απουσίας και το Σάββατο προγραμματισμένη εργασία. Το Σάββατο θα πληρωθεί το ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 30%, χωρίς να λάβει επιπλέον μέρα ανάπαυσης.

Να σημειωθεί ότι εκτός των ιδιωτικών επιχειρήσεων, 6η μέρα μπορούν να απασχοληθούν εργαζόμενοι σε ΟΤΑ, ΔΟΥ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ και άλλες επιχειρήσεις του ευρύτερου τομέα που σχετίζονται με εργασίες που εξυπηρετούν το κοινό.

Όπως εξηγεί ο εργατολόγος και πανεπιστημιακός Αλέξης Μητρόπουλος, η 6ήμερη απασχόληση αφορά σε δύο κατηγορίες επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πενθήμερο:

• Σε επιχειρήσεις-εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε 5ήμερη εβδομαδιαία εργασία
• Σε επιχειρήσεις-εκμεταλλεύσεις που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες από Δευτέρα έως Σάββατο, επί 24 ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε 5ήμερη εβδομαδιαία εργασία.

Το πείραμα της 4ημερης εργασίας

Ενώ λοιπόν στην Ευρώπη συζητούν φόρμουλες για τετραήμερη εργασία με τις ίδιες απολαβές, στην Ελλάδα το πλαίσιο του εργασιακού καθεστώτος πάει στην αντίθετη κατεύθυνση.

Πιλοτικές μελέτες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Νότια Αφρική δείχνουν ότι λιγότερη εργασία μπορεί να βοηθήσει τους εργαζόμενους να μειώσουν την εξάντληση, να διαχειριστούν το άγχος, να κοιμούνται περισσότερο και να ασκούνται, να περνούν επιπλέον ποιοτικό χρόνο με τους αγαπημένους τους και να αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι και υγιείς. Οι εργοδότες βλέπουν επίσης προνόμια, συμπεριλαμβανομένων χαμηλότερων ποσοστών κύκλου εργασιών και απουσιών. Η μελέτη στην Ισπανία βρήκε ακόμη και μείωση εκπομπών καυσαερίων λόγω λιγότερων μετακινήσεων.

Η είδηση για την εξαήμερη εργασία κυκλοφόρησε και στη Γερμανία με το Γερμανικό Δημοσιογραφικό Δίκτυο (RND) να σημειώνει: «Η Γερμανία συζητά το τετραήμερο, η Ελλάδα καθιερώνει το εξαήμερο (…). Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού που αποτελεί πρόβλημα και στην Ελλάδα».